مهندسان چارچوب

ساعت 12 شب است ، چشم ها رمقی ندارند،همه گوشه ای از حال کز کرده ایم ،کاظم ،محسن ،هادی و من ... ساعت 1 بامداد است ،چشم ها به زور آب بارانی که ناغافل گیرمان انداخته است کم سو می بیند. خیابان ها سنگینی قدم هایمان را می دانند ، بی خوابیم ، فقط جای شوخی بی مزه ای خالی ست تا تمام اتفاقات این روز را استفراغ کنیم.

ساعت 6 صبح ؛ صدای شر شر آب از حمام می آید، یکی از ماها زیر دوش آب می لولد ،مهمان ها خوابند هنوز، سرصف نون سنگک نفر سوم شبیه برادر برانکو ایوانکویچ است. نپرسیدم، او هم نگفت ، فقط حدس زدم. طعم مربای انجییر زیر زبانم باقی ست . ساعت 11 قبل از ظهر ؛ همه از هر جهنم درّه ای چیزی بلغور می کنند، از1+5 تا جزوه معادلات دیفرانسیل. موزیک متنی از تیلیک تالاک موس ها با صدای هوژژژژژژ یخچال در هم می آمیزد. بالا تر از اینها صدای اذان از بلندگوهای مسجد محله مردم را برای اقامه نماز ظهر می خواند. ما قبل تدارک نهار، نماز و راز و نیاز را به جا می رسانیم، و نوبت می رسد به آشپزی آقایانِ وسواسی. هادی فقط ناخنک زدن بلد است، محسن ته دیگ با نون سنگک را پیگیر می شود، کاظم فقط ایراد می گیرد، دست خودش نیست . و من همین که ظرف های غذا را ترو تمیز داخل قفسه ها می چینم، جریانات کلاس اسکیس را با چه آب و تابی برای دوستان تعریف می کنم.

امّا...

حرف ها که ختم می شود به کنکور، مرحله دوم، اسکیس طراحی شهری روزگارمان تلخ می شود. دیگر حرفی برای گفتن نیست.

شهر من شهر بی در و پیکریست .

پل عابر پیاده تکان می خورد خیلی نرم طوری که هر عابری به وجود چنین لرزشی پی نمی برد. نمی دانم چند پله داشت ،راهروی باریک و طولانی همه را خسته می کرد .عابران زیر پل که می رسیدند تا نگاهشان به عرض خیابان می افتاد قید پل عابر پیاده را  می زدند یا قبل آنکه از خانه بیرون بیایند تصمیم گرفته بودند طعم عرض خیابان را بچشند یا سال ها این راه ها را آمده بودند و رفته بودند و هیچ صبحی سرکار رفتنی از پل عابر عبور نکرده بودند،یکی از آنها که چهره خشنی داشت می گفت من فروشنده فروشگاه لارا هستم ،7صبح  از زیر پل عابر رد می شوم .کارتن خوابای تنبل ساعت 9 بیدار می شوند وبه همین دلیل است که رویمان نمی شود زابه راشان کنیم.

نرده های رفوژ وسط خیابان هم در مقابلشان تسلیم بودند همچون آهن داخل این نرده های فلزی ذوب می شدند و همچون گربه دم پر کوچه از آن عبور می کردند. رذالت را به جان می خریدند و خود را اندازه گربه 10 کیلویی حریف نرده های سخت و زمخت شهر می کردند.این ها شهروندان شهر من بودند . سال ها گذشت و این اخلاق گند که با هیچ منطقی سازگار نبود و نیست رواج پیدا کرد.پسران خیابانی روی سوراخ سنبه های پل یا رپ می کنن یا با اسپری های رنگی گرافیتی می زنند .پل یا با کنسرت های موسیقی اشتباهی شده است یا با ویلاهای گرم و نرم کارتن خواب ها .

شهر من شهر بی در و پیکریست . 

هیس ... همه خوابیم !

از آخرین سکانس های فیلم شروع می کنیم جـایی که انگار به جای جسم و تـن یـک عــدد انسان آبـرویش را تیغ می زنند. انسان بــرای خود قلمروی از بـــاورها و نــبایدهایی گرفته از فــرهنگ خـود می تراشد و بــرای حفظ آن خود را می بازد. برنده ایــن بــازی کیست ؟نــه منی که سکوت کردم و نـــه شیطان رجــیم. ســین سکوت را بــه سختی قـــورت می دهد، به جــای دیگران کــور می بیند و از افشای حقیقت ســر باز می زند .همیشه بین همه ما ، حتی صمیمی ترین ها ، حتی ایده آل ها رازهایی خاک می خورند.حرف هایی که بعد ها بــرای هــر کدام از ما با تــن دادن به آنها سخت آب خـواهند خورد. دخــتر ؛ نقش اول فیلم بــا تلخی حرفهایش از بودنی سخن می گوید که ناخواسته به جمع متهمان ســوق پیدا می کند ، ســال ها زندانی خــود و بــاور خود می شود و نهایت مـجازات خــود را گلگونی لـباس عروسی خــود می داند. و ما فقط دنبال متهم می گردیم و هــمیشه این مـــا هستیم که دیــر می بینیم. تــفسیر و انــشا نوشتن فایده ای ندارد و تنها از پشت میز دفاع متهم و با اجازه قــاضی دادگاه مــی گویم:

دوست من !

مقصر، جامعه است.

مقصر، جوء بد جامعه است.

مقصر، بودن در جوء بد جامعه است.

مقصر، نادان بودن در جوء بد جامعه است.

مقصر، اطمینان به افراد بد جامعه است.

مقصر، تبصره فلان بند قانون است.

مقصر، پدر بودن است.

مقصر، مادر بودن است.

مقصر،ترس من است.

مقصر لرزش انگشت اشاره،ترس من است.

مقصر،نفس پاک من است.

مقصر،طمع شیرین نَفَسِ پاک من است.

مقصر منم ، تویی ، ماییم.

ماسک مخصوص پوست چرب ؟

صـــبح ها بر روی آسفالت رنـــگ پـــریده همسایه ، بــرف های کریستالی دانه دانه فــرود می آیند هــنوز یــخ کـــف خــیابان آب نشده است ، هــمسایه بــــا تـــجهیزاتی بــــرف های روی شیشه جــــلو مـــاشین را پـــاک می کند و با چشمان حــــاکی از هــــزار کیسه حــــرف و حدیث مـــرا می پاید همسایه پـــیرمردی عیـــنکی بــا یـــک همسر ، دو پـــسر و هفت دختر می باشد. وقتی می رود بالا پشت بام اردیبهشت سال بعد را می بینم ؛ بــجای این خانه ی دو طبقه ، آپـــارتمان شیک و پیک و مجهزی بـــنا کرده اند . شاید سـال بــعد از آن هــم نــوبت خـانه ما باشد.

بــخار روی شیشه بــاز تمام تصویر را محو می کند سرم را که بــرمی گردانم آیــنه مــقابل ام قرار دارد از بس به فــکر همسایه مانده ام ماسک پوست صورتم را وحشتناک خشک کرده است ، حالا بیا و با بخشیدن حوصله از جیب پدر یا دخل خلیفه ماسک مخصوص پوست خشک را پیدا کن .

عذر خواستنی ست برای استفراغ حرفهایی که به خوردمان داده اند

حوصله نکردید نخوانید.

چند پاراگرافی از زندگی کاملاً در رفاه و آسایش جوانی ایرانی،22 ساله ، سربازی نرفته ، دانشجو، مجرد (بی خیال ازدواج) ، و شاید فراری از همه چیز .

خیلی راحت و واضح می گویم ؛ با اتفاقاتی که این چند ماه افتاد یقین بدانید دیگر خسته شده ام  با این که خیلی زودترها باید دست می کشیدم امّا با گوشه امیدی تحمل کردم . قحطی مملکت بود قحطی انسانم بود. بروژوازی لای در لای با هزار پیچ و خم و ترفند که هیچ گهی هم نتوانسته است به سر بکشد. افتاده ایم بین این همه منفعت طلب وخودخواه . ارزشی برای علم وفرهنگ و این دست عقاید اصلاً وجود ندارد که ما بر سر کم لطفی آنان بحث بکنیم. هر چقدر از ما تائید و تلاش وپیگیری بود همه بر باد.نه آن تشکیلات نظامی مذهبی که آداب میهمان دعوت کردن را به ما یاد می دهند و سر میهمانی ،آنها می نشینند و ما ایستاده نظاره گر به به و چه چه ایشان می شویم، و نه معاونت آموزشی از بیخ وبن با تمام منشعباتش ، خدا به ما رحم کند آینده ای داریم به دست این آدم ها، این بی شعور ها.

از فرط در هم ریختن ، دستهایم لرزشی دارد که نمی دانم اگر مادرم می دید چه می کرد. فقط با نوشتن کمی می توانم ساکت شوم.

همه ،جایی ،پشت میزی نشسته اند تا فقط نظرات گهربارشان را با ما سهیم شوند ، در هر زمینه ای بپرسی ادعا تا انتهای دیوار چین راه دارد، حتی اگر نپرسی .

عذر خواستنی ست برای استفراغ حرفهایی که به خوردمان داده اند . وای چقدر بدم آمد از این سرزمین از این یقه سفیدها.

امروز با بحث و جدلی احمقانه بین مثلاً همکاران ، تصمیم گرفتم بی خود وقتم را صرف کسانی نکنم که ارزش بارشان نیست. امروز من قسم یاد می کنم که از این فعالیتهای مثلاً علمی ، اجتماعی دست می کشم تا همان به حال خود باشند یا درش تخته شود تا من جوان نادان بی دلیل اعصاب و روانم را برای تشکیل یک همایش ،یک کلاس ،یک مسابقه ، یا هر چیز دیگری درگیر نکنم. واقعاً متاسفم برای خودم برای افکار یکسال پیش که مسئولیتی به عهده گرفته ام که با آن فقط می شود خوب ترشی درست کرد. ما را نهی می کنند در حالی که ذره ای فعالیت نداشته اند. من مجبور به قضاوت در مورد کـسی نیستم ، خدا بر همه ما قضاوت خواهد کرد ، هم من ، هم تو ، هم شما چند نفر و هم استادی که انگار طبل تو خالی ست .در ضمن حتماً برای آنهایی که دوست دارند برای منفعت عامه مردم تلاش کنند جایی هست. این جا که سطل آشغال بود .آنجا را خدا کریم است.

خدایا این بدو بیراه گفتن هایم را بگذار برای تسلی اعصابم ، ما را ببخش.

برای حسین خودم !

تــا گریه پدر زار می شود تــلنگر خفیفی تــنم را لــمس می کند ، لــرزش صدایی پشت به پشت کــوچه های همین محله در جــریان است . فــردا کــل تشکیلات محله تمام آه و ماتم و سیاهی ست. و بی تفاوتی به طرز نــاجوری پر رنــگ تر کشیده می شود و لـابد هستند 22 ساله هایی که هنوز برای گـــریه کردن پـــدر یا بــرای تحمل پــاهای بــرهنه دلیل روشن و واضحی گیر نیاورده اند ، حتی اگــر خـوب و کامل ملتفت جریان باشند هم ، بـاز با دیـدن رفـتــار ها و صــحبت هایی غیر واقع جسارت نــزدیک تر شدن را از دست می دهند.و این ماجرا ها هــر ســال تکرار خواهد شد بی هیچ تغییری ...

معلق ماندن

اولین دوست داشتن به معنای هری ریختن دل، کِی شروع می شود کـسی نمی داند، همین که حس هایت غریب می شوند همین که هنوز بی خبر از همه چیز چشمهایت فقط دنبال یک نفر می دود همین که به خاطرش شیک می شوی همین که به ذوقت می خورد بغض می کنی .

و باز فردا اولین خنده هایش را که می بینی همه چیز از اوّل شروع می شود باز دلت برایش می لرزد و باز برایش قافیه ها می بافی و این بودن ها نبودن ها ، دوست داشتن ها ، عادی بودن ها ادامه دارد تا روزی که دلت سیر سیر از دستش شاکی باشد که قول بدهی دیگر پیش نروی ، امّا مگر می شود، این بار آخرها می دانی چقدر رو به درازا می رود.

صبح می شود و انگار دوباره متولد شده باشی پیش می رویی با چند حرف دل سرد کننده می شوی تمام پای پیاده می شوی رهگذر این داستان.

برایش می نویـسی ، می خواند ، نمی خواند مهم می شود گاهی برایت ، باز فراموش می شود باز خاطراتش به ذهنت خطور می کند

و این اولین دوست داشتن تیری در تاریکی ست انگار، به کجا می رود نمی دانم . حتی چشمان بسته ام توان رویتش را دارند حتی در خواب حتی بیدار.

چاره چیست نمی دانم !

رشید تنهاست

این بار جدای از تمام آنچه نوشته ام برگی دیگر از بی وفایی زمانه را برایتان ورق خواهم زد تا اگر این چند پاراگراف کشک هم باشد باز بخوانیدش و با احساستان ما را یاری کنید.

رشید پیرمردی که اگر بپرسی سن و سالش را نمی داند و نمی شود از زیر زبانش این همه سال را ریز به ریز بیرون کشید چون فقط چند کلمه بیشتر نمی داند و یادش نیست چیزی. می گوید نجّاری ، برادر ،ارث ، من ، بیمه و حق و حقوق و بعضاً شنیده ام که فحش هم می دهد به برادران جفاکارش به این دنیای بی مروت که بعد فوت مادر و پدرش دیگر خانه یشان سوت و کور بوده است و همه رفته اند پی کار خودشان و همه برای خود سهم برده اند و او در خانه ای که برای خودش نیست  فقط خوابیدن را دارد.

پــــدرم چند سالی می شود فصل برداشت محصول او را خبر می کند چون می داند دیگران ملاحظه ی زندگی او ، جسم او را ندارند و بارها شنیده ایم که زمان پایان کار ما وقتی که برای دیگران کار کرده است اذیــتش کرده اند . او قـــبلاً ها ساعت 5 صبح جلوی خانه یمان یا سر کوچه حاضر بود و معلوم می نمود که راه را پیاده آمده است چون عرقی بیشتر از معمول از پیشانیش سرازیر بود رشید این روزها چند باری خواب مانده است و دلیل این اتفاق را نبود کسی که او را بیدار کند می نامد و البته خستگی بیش از حد برای یک پیرمرد 60 ساله.

رشید تنهاست . دو ماهی می شود زن و پسرانش نمکدان شکسته اند و بی آنکه بدانند با رفتنشان دل این پیرمرد را شکسته اند پیرمردی که با کمی حرف و درد دل کردن گریه اش سرازیر می شود بی هیچ غروری قطر ه های خالص اشک را می چکاند.

همه سر کار او را رشید عمو ( رشید عمی ) صدا می زنند مــردی که تا می رسد خانه با همان لباس روی همان رختی که دیشب و دیشب های قبل بر زمین بود می خوابد و بــاز 5 صبح.

این روزها موقع نـــهار که می شود همه که کنار هم می نشینم و کمی پــای صحبت می کشیمش، زنش را می گوید که دیگر نیست رخت و لباس هایش را جمع کند و بشورد و تکه غذایی جلویش بگذارد . می گوید زمستان ها با یارانه ای که می گیرد خودش را به جایی می رساند که محتاج کسی نباشد که هشتش گرو نهش نباشد و در این بین که صحبت می کند همیشه دست کش هایش را می تکاند تا گرد و خاکش را تمیز کند یا با دستانش گل های روی پاچه ی شلوارش را پاک می کند و هی سرش تکان تکان می خورد .

سه روز پیش برگشتنی بی آنکه کسی از او بخواهد گفت آرزو دارد با خانواده اش برود مشهد زیارت امام رضا و من کاری جز سکوت برایش نمی توانستم بکنم .

بعد آن روز رشید دیگر سر کار نیامد و دیگر مــــن ندیدمش تا بگویم برایش حساب فـــیس بوکی می زنیم و از این تنهایی در می آوریمش یا می گفتم بیا با یکی از این تورها برویم مشهد برویم هر جایی که تو می خواهی امّا او دیگر نیامد و صبح ها کوچه یمان از نفسی گرم تهی ست و این بغض لاکـــردار گلویم را تیکه پاره می کند گـــاهی !

تنبل خان

 تنبل نام گرفتنش عجیب است او سرسخت بود او مرد کار بود و کار می کرد و نمی گفت چیست کار امّا این چند روز باقی که باید بنشیند و سر به زیر آورد و تکلیف این تکلیف ها را مشخص کند تا چیزی را که خودش می خواست امروز بر زمین نگذارد ، می خواست مقاله های علمی اش را کار کند امّا احساس از کله صبح با نردبان اراده ی او بر کله اش سوار شده است و او را از این فعالیت علمی اش به دور می کند ، آه که چقدری حوصله کم آورده است آه که چقدری اعصاب ندارد این ، کاش  او را  آرامشی دو چندان نصیب می شد و آه که او چقدر تنها شده است این روزها که کسی نیست حتی حالش را صبح ها با خبر شود حالا شب ها را بی خیال که بحث بر سر آن هدر است و آه آخر که او چقدری کودک است او چقدری فریب می خورد.

وآن روز پایان من است

همه می گویند برو ... دیوارها ، ساعت ها ، کاغذ ها ..... به مانند دیالوگ کلیشه ای فیلم های ایرانی " می رم جای که دست کسی بهم نَرِسه" ....

شاید هنوز زود باشد . کمی سروسامان لازم است و بعد از آن ، واژه خداحافظ بر چسب ناجوری خواهد بود بر زبانم ، خداحافظ یعنی می سپارمت به خدایی که خلقت کرد یعنی دیگر این مرد عاشق را نخواهی دید و من می روم به دامان همان بیگانه هایی که آغوششان گرم باشد برای من، می روم به دل مردمی که عشق را باور دارند ، مقتضیات زمان برایشان مهم نیست ، هر جا هر زمان باشند  دوستی و عشق را در همان کوله پشتی هاشان حمل می کنند. و ما در این خاک ، مشکلات را بر عشق پیروز می دانیم شاید حق با ماست شاید حق من نبوده است که دست به آنسوی اجتماع دراز کنم ، نمی دانستم تفاوت ها در این حد آزرده خواهند کرد ... و شاید آن زمان پایان این فیلوزوف باشد شاید شخصیت را کمی تغییر دهم تا به خاطرش نه کسی را و نه خودم را آزرده خاطر نکنم و شاید آن زمان  پایان من باشد.