من به آزادی باخته‌ام

دیشب با شر در افتادم

پشت قفل‌های بی‌پدر خانه‌ت

بی‌‌هوش و کم‌جان 
مادرت درزهای مورچه‌رو را گرد نفاق می‌پاشید
و هنوز چیزی از من
در تو حبس بود
مارپیچ دردهای مشترکم
با صدای آدم‌ها
دست به دست در میان غلغله سکوت و مرگ
در خیابان‌های شهر می‌چرخید
دهانم آغشته به روغن سوخته
شعله به شعله
تمام تو را نقره داغ می‌بلعید
مرگ بر دیکته‌های نانوشته تاریخ
که انقلاب با کوچ تو آغاز می‌شود
گر چه صدایم به بلندای قاف نیست
ازبر زبانم نام هزار هزار زن است
زیباتر از تو
زیباتر از هر شعر بی‌دلیل...
من به آزادی باخته‌ام
به زن
به زندگی

  • اسماعیل غنی زاده
  • دوشنبه ۱۴ آذر ۰۱

کی بود؟

آزرده دل از کوی تو رفتیم

و نگفتی

کی بود؟

کجا رفت؟

چرا بود و چرا نیست؟

 "محمدحسین شهریار"

  • اسماعیل غنی زاده
  • پنجشنبه ۲۶ آبان ۰۱

هیچی به هیچی

نمی‌تونم چیزی بنویسم!
کلمات عزیزم، ببخشید
نمی‌دونستم روزی میرسه که این قدر فاصله بیفته بینمون.
نه اینکه حذف شده باشین، حس می‌کنم قهر کردم باهاتون، و این چند کلمه صرفاً برای منت کشی میانجی شدن
نمی‌دونم کی برمی‌گردم، نمی‌دونم، هیچی نمی‌دونم
حالم خوش نیست، مثل خیلی‌ها، حتی تو خونه خودمم نمی‌دونم زندگیمو چطوری سر کنم!
هوا سرد شده و خیلی نمی‌تونم رو پیاده‌روی حساب کنم!
مطمئنم جای یکی خیلی خالیه...
  • اسماعیل غنی زاده
  • دوشنبه ۲۳ آبان ۰۱

واگویه

این یک واگویه است برای تلنگر زدن به خودم و دوستی که دغدغه وطن آزاد دارد. 

من تند رو نیستم. تندروی مناسکی دارد که بذاته من ندارم‌، من در آفرینش شبیه خیلی‌ها طرفدار صلح‌ام. صلحی که در لوای آن هیچ ظالمی نمی‌تواند قد علم کند و موازنه را برهم زند. من از دروغ بیزارم.

من از یک فرد فرهیخته یا یک هنرمند انتظار دارم در نشر هر مطلبی از اعوجاج و گزند رسانه‌های خبیث دور بماند.

اینک این جریان‌، که این روزها همگان را به تفکر واداشته است، از هر سو تبر می‌خورد. از مخالفان، مزدوران و گاهی حتی از دلسوزان. می‌دانیم در میانه چنین اتفاقاتی، عمدا یا سهوا چیزهای ریز، درشت و چیزهای درشت، ریز جلوه می‌کند. از این رو نیازی به نشر چندین و چند باره چیزهای گنگ و بدون استدلال نیست. ما به آگاهی نیاز داریم، آگاهی با خواندن اخبار و مطالب کذب و بی‌پایه بدست نمی‌آید. به شخصه دوست دارم یادداشت‌های خودتان را بخوانم. تفسیر شخصی‌تان از اتفاقات این روزها با تمام کم و کاستی‌ها لذت‌بخش‌تر است. از گفتن واضحات دوری کنیم که یحتمل ما را به مهمل‌گویی می‌کشد. به طور مثال؛ این روزها از رسانه‌های حکومتی و یا بیگانه در مورد کشته‌سازی با آب و تاب صحبت می‌شود. همگان می‌دانیم هر دو سوی دروغ می‌گویند و تفسیر شخصی را مقدم بر واقعیت تجویز می‌کنند. بله، همه ما می‌دانیم در چنین روزهایی بایستی گوش‌هایمان برای تمییز حق از ناحق تیز باشد تا هدف‌مان کم‌رنگ نشود‌. قصدم انکار قدرت رسانه نیست، رسانه‌ی امین می‌تواند بازوی یک انقلاب مردمی باشد اما همه چیز آن نیست. 

اگر من یک معترضم، هزاران دلیل مبرهن برای مطالبه‌ دارم. پس کافیست در خیابان قدم بزنم و انرژی خود را صرف پاسخ دادن به سوژه‌های تولیدی رسانه‌ها و استوری گذاشتن بی‌شمار نکنم. برای همین کافی‌است اقدام خود را با صحنه غزاله چلابی که راوی شجاعت خود بود مقایسه کنیم.

حاکمیت و هر آنکه خط و ربطی به آن دارد چه بخواهد چه نخواهد، زمانی مقبولیت و نفوذ خود در میان مردم را از دست داد که راه گفتگو و بیان آزاد و بی‌قید و دست‌بند انکار شد، ما در چهل و چند سال به این نقطه رسیدیم. ما دوست نداریم وضعیت نامقبول دوباره بازتولید شود. ما زاده یک خاکیم، شاید برادریم، خواهریم، اما هیچ اعتمادی باقی نمانده است. چون زندگی میان ما دیگر در جریان نیست و بیشتر به گنداب می‌ماند. برای ساختن دوباره زندگی به آزادی نیاز داریم. برای آبادی ایران به اعتماد و صداقت نیاز داریم.


  • اسماعیل غنی زاده
  • سه شنبه ۳ آبان ۰۱

جنس فاسد است یا ویزیتور؟

تکلیف با سرسپرده‌ها مشخص است، گفتگو سرشان نمی‌شود، پاچه می‌گیرند. اما آنها که به گفتگو و صبر و نامه نگاری و قانون و حرمت خون شهیدان این سرزمین سکوت می‌کنند و علارغم مخالفت همراه نمی‌شوند باید گفت: سابقاً هر چه بوده از نعمت و نقمت الهی، مردمان شریف این سرزمین چشیده‌اند، و مسیری که می‌رویم به تزویر و ریا آلوده و به قهقرا منتهی می‌شود. دست‌کم به خودمان دروغ نگوییم. چیزی که در چهل و چند سال کاشتند و به خوردمان دادند، از ما تمدن بهتری نساخت. توجیه نکنیم. اگر ما به فکر آینده این خاک و فرزندان آن نباشیم، متجاوزان از هر سوراخی این کار را خواهند کرد، بیایید باقی بقای همه‌مان نام نیک‌مان باشد. مطالبه‌گری گناه نیست. اعتراض کردن تابو شکنی نیست. اعتراض می‌کنم، پس هستم. زمان آن نیست که بی‌طرف بودن را نوعی انتخاب قلمداد کنیم. این کشتی که همگی سوار آنیم، سوراخ است. سکوت کنیم و غرق شویم یا چاره‌ای بیندیشیم، و سریعاً اقدام کنیم. آن کسی که حاکم این کشتی است خود را به خواب زده، امید واهی می‌دهد. لج می‌کند. و این برای از بین بردن نسلی از آدم‌ها، خودی‌ها و غیرخودی‌ها کافی‌است.

اگر شما کسبه‌اید، مطمئنم از وضعیت کسب و کارتان ناراضی هستید، یا اگر شما برای این سیستم کار می‌کنید مطمئنم مخالفید، حتی اگر به وظیفه‌تان متعهدید، یا به شغل‌تان علاقه‌مندید، باز این اصرار به سکوت و بی‌طرفی آب در هاون کوبیدن است. اصل کار، همان که به شما پول می‌دهد اندیشه‌ پوسیده‌ای دارد و تمام تلاش شما را تباه خواهد کرد. پوسیده نیست؟ امیدوار باشیم؟ بود و نبود شما تنها از صدقه سری خون شهیدانی است که با هر رنگ و زبانی برای این سرزمین جان‌شان را فدا کرده‌اند.

دوستی گفت: «انقلاب ۵۷ به زمان نیاز دارد تا از راه تجربه الگوی جامعه اسلامی را در عمل نشان دهد، این چهل و چند سال برای ارزیابی یک حکومت اسلامی با وجود این همه دشمن مدت کمی است.» در پاسخ به او گفتم: آب مایه حیات است. چندین استان کشور، به دلیل مدیریت ناکارآمد با بحران تامین آب مواجه است، آب نباشد حیات نیست، آینده نیست. با چه امیدی منتظر الگوی آرمانی حکومت شما باشیم. نه تخصصی دارید نه صاحب اندیشه‌اید. به چه چیز دلمان خوش باشد. آب فقط یک مثال از هزاران مثالی است که دیگر ته کشیده است. براساس حرف خودتان، حتی حتی با فرض اینکه اسلام، بذاته نوعی سبک زندگی و تفکر قابل پذیرش را ارائه داده است، مطمئنم شما نماینده صالحی برای اجرای آن نیستید. شما که ادعا دارید، بسم‌الله، کاری کنید مردم از دین و آیین شما فراری نشوند که هیچ، مردمان سرزمین‌های دیگر هم جذب شوند و درخواست اقامت بدهند. یا جنس اشکال دارد یا ویزیتور. آخر کی آن روز می‌رسد که ببینیم همه چیز سر جای خودش است. چه کسی شما را برای برپایی حکومت اسلامی شایسته دانسته؟! با چه حقی این گونه برای دنیا و آخرت مردمان قیم درآمده‌اید. از کوچک‌ترین ارگان تا راس حکومت دچار آفت و لجن است. کار از کار گذشته. اموال این جامعه، فرزندان و نسل‌های آینده برای شکوفایی به امید و حال خوش نیاز دارند نه سطل آشغال و آمبولانس.

اما این نسل جدید، طاقت منتظر ماندن و سکوت را ندارد، مطالبه سرسخت دارد. عیان است که صاحبان قدرت ترسیده‌اند. مگر چقدر می‌توانید با سرکوب شاخه‌ها را از بین ببرید، این نسل ریشه‌ نسلی نترس‌تر و شجاع‌تری خواهد بود که دیر یا زود  تیشه به ریشه‌تان خواهد زد. 

فکر کردن به رویش چنین جوانه‌هایی، امید رهایی و آزادی ایران را قوت می‌بخشد. ای خوشا آن روز و روزی، ای خوشا...

  • اسماعیل غنی زاده
  • جمعه ۲۲ مهر ۰۱

دختری آغشته به آزادی

من آزادی را در چشم دختری دیدم در پائیز، دوشا دوش ایستاده در کنارم، با بادکنکی قرمز در دستش روی پل یئدی‌گوز زیر تیر راس خشم و نفرت مردم در لحظه‌ای آغشته به غم که عمرم دیگر جاری نبود. 

  • اسماعیل غنی زاده
  • دوشنبه ۱۸ مهر ۰۱

زلف بر باد بده

روزگار ما ایرانی‌هایِ معاصر از طرب و آسودگی عیار بالا تهی بوده، این کلاف سردرگمی که به دست آدم‌های شریعت به لطایف‌الحیل در حلق و نوروساینس و نا خدا آگاه و بیسار ما چپانده شده، کار نکرده، یا لابد همچون ترقه‌های دو زمانه قرار است شانس دومی هم داشته باشد، به هر حال تا آن موقع معترضه‌ی اصابت سر به جسم سخت، عین نقل و نبات، ته و وسط هر حادثه‌ای کارها را راه می‌اندازد و هیچ ترافیک سنگینی در خیابان‌ها مشاهده نمی‌شود. کافی‌است اسلحه‌های پینت‌بال را با گلوله‌های سرخ پر کنید. و باتوم‌ها را عین بادمجان رنگ کنید. حالا هیچ ننه‌قمری به داستان‌تان شک نمی‌کند.

ایضاً شیخ در جلوس قبل از شانگ‌های به اشارت فرمود: سپرده‌ام سر از درد مغز و استخوان دخترک در بیاورند تا مشکلی پیش نیاید، اکنون که اطبا مرقومه داده‌اند، همگان انگشت به دهن مانده‌ایم. سبابه می‌مکیم تا سیر شویم، تا سوال پرسیدنمان سرش را کج کند از ده‌کوره‌ها برود به روستایی دور برسد و سر مزار یکی دیگر از معترضه‌ها گل بگذارد و دلش بسوزد. 

این گره‌ها و کلاف‌های توپی که جفت جفت عین سنگ‌ریزه‌های رنگی از لوله‌های بی‌خان و بی‌صاحاب اینها درفته و پرنده‌ای از هزار پرنده‌ی در قفس را بی‌پرواز گذاشته، با باز شدن طره‌ی موی دختری نخ‌‌نما شده و عین یخ آب. 

تو زلف بر باد بده، هم قطاران گل کاشته‌اند گلستان شده، کنارت نیستم اما از غلظت و خلوص صدای دختران می‌بینم، آن روز سپید آزادی را. آنجا نیستم اما در پستوی ذهنم سراغ آدرس خانه‌ات را می‌گیرم، کجای تهران بود؟ چرا دیگر هیچ نشانه‌ای از تو ندارم. امیدوارم کلید قفل پشت بام را گم کرده باشی. این بزدلانه‌ترین شکل دلواپسی این روزهای من است. فانتزی عاشقانه شب‌نشینی در پشت بام، آن را فراموش کن، فعلا برای چند روز. یک عده برای هر نامه‌ای که برایت می‌نویسم قیچی و قلم کنار گذاشته‌اند، به خیالشان کلک‌مان را می‌کنند و دست از پا درازتر داستان مزخرفی از سقوط جسمی سنگین تحویل مردم خواهند داد.

  • اسماعیل غنی زاده
  • دوشنبه ۱۸ مهر ۰۱

یک عدد اموال

برای این چند روز زیاد نوشته‌ام، هر شب بعد از اینکه به خانه می‌رسم، گوشه‌ای می‌نشینم و یادداشت می‌کنم. دنیا دو روز است شاید فردا نوبت خودکشی من باشد. 

هجده روز است هیچ کاری جز خواندن خبرها و دیدن تصاویر اعتراضات ندارم. البته بعد از ظهرها از ساعت ۵ تا ۱۰ شب بیرون از خانه در خیابان‌ قدم می‌زنم، تا طبق نسخه پزشک چند کیلو ترس کم کنم. دستاورد من در این چند روز امیدوار کننده بوده است. من بدون سلاح توانستم با گفتگوی منطقی چند نفر مبتلا به عافیت طلبی را به دکترم معرفی کنم. اکنون هر شب با آنها در خیابان قدم می‌زنیم. تصور اینکه پیرامون من آدم‌های واقعی ایستاده‌اند دل‌گرمم می‌کند. 

نمی‌دانم آب دهانم را به روی مزدوری تف کردم یا نه! در واقع سطر اول حرفم کف خیابان، میان هیاهوی جمعیت غنچه می‌داد، زن. روز دوم با صدای غریو فحش و اگزوز پاره پلیس، چند نفر پشت به پشت روی سنگفرش پیاده‌رو ولو شدند، هر چهار نفر زن. روز اول، اشک‌های دختری مزه فلفل داد. زنی سینه به سینه‌ی سرهنگی هر چه در چنته داشت گفت. حتی چند قدم دورتر، فحش داد. مردی ایراد لفظی به فحش وارد کرد، و مردی که باتوم خورده بود با اصلاح وارده روی عبارت مذکور، فحش ناموسی داد. راننده پرشیا که همراه خانواده بود، تذکر داد فحش مجدد تصحیح شود. وسط انقلاب، گروتسک واقعی بود. به یکباره همه خاموش شدیم. سرفه کردیم، حنجره دریدیم و فردا باز برگشتیم. در پای فرار، ننه‌ای که روی سکوی خانه‌اش نشسته بود از قافله معترضان جا ماند، همگی توی خانه‌اش جاگیر شدیم، در واقع دیگر جایی برای او نبود، همان‌جا روی بتن سرد نشست تا کوچه خلوت شود. آخر سر پرسید: بین شما زن هم هست؟ دوربین نداشتم والا از کله پا شدن چند نفر اُزگل فیلم می‌گرفتم. که بعد از افتادن از پشت تویوتا، ابتدا نگران گوشی‌اش شد، بعد دستی به سر آتشینش گرفت و عربده‌کش شد. باور می‌کنید انسان شریفی با لباس نارنجی وسط بلوا ایستاده بود؟! به فکر فردا بود، به فکر گیرهای بالاسری، جارو می‌زد. خون‌ها را، اشک‌ها را میان دود و ترس به گوشه‌ای می‌برد و با چشمانش سطل آشغالی که اکنون سنگر ما بود را می‌جورید. او هیچ از هوچی‌گری و خشونت حرف نزد.


  • اسماعیل غنی زاده
  • جمعه ۱۵ مهر ۰۱

کشت ارشاد

عزیز من؛ 

گاوها خطای دید سرشان نمی‌شود، تویی که پای کوچه منتظر اسنپ ایستاده‌ای تا بروی کلینیک، جانت را مگر از کف تجریش پیدا کرده‌ای، اینها تن‌شان می‌خارد، سرو شوی میان انبوه شمشادها با پوزه‌هاشان تیز و بز سوار بر دلیکای چینی از عطر تنت یا از درخشش طره انگبین اندودت پیدایت می‌کنند، زبانم لال دم حجله با مشت‌های بی‌پدر و نه از آنهایی که من به وقت زیادی جوجه شدنت به ضرب شست قو به شانه‌‌ات می زدم، با مشت‌های بی‌پدر و بی‌مادرشان به هوای صراط المستقیم با مواجبی مکفی ارشادت می‌کنند. حالا تو بیا و جان من خاک مساعدی برای کشت ارشاد نباش. تو بیا و سر به سوی ساوالان بگذار، در دامن پرمهر کوه آسوده بخواب، آتش که بخوابد بیدارت می‌کنم.

  • اسماعیل غنی زاده
  • جمعه ۲۵ شهریور ۰۱

اردوگاه کلمات

دوباره می‌نویسم. همان قدر سنگین و کند که شاید تا چینش نهایی همین جمله دوام نیاورم. آخر سر چه بر سر من آمد. آسمان خدا که همه جا ابری‌ست. نه؟! بجز چند روز! آن روز و آن یکی روز و چند روز شبیه آنها.  قبل‌ترها هوسی برای درنوردیدن اروپا، آمریکای لاتین و آسیای شرقی داشتم. اکنون اوج مبارزه‌ام به خیابان‌های اردبیل می‌انجامد. «به هر حال یک چیزهای پنهانی میان در و دیوار این شهر سهم من است که تا پیدا نکنم از کف خواهم داد.» به ماهیت چنین حرفی پی می‌برم و روی آن خط می‌کشم. آیا می‌دانم از این زندگی که به هزار زلم زیمبو آغشته است چه نمی‌خواهم!؟ دیگر هیچ خساستی برای بروز و ظهور دادن کلمات ندارم. البته تقصیر همه اینها، نه همه‌اش، نصف‌اش، خستگی و کوفتگی و اصرار برای دوام آوردن است. من را در اتاقم ببینید. که چطور مچاله و له، گوشه‌ای پرت می‌شوم. جیبم را می‌تکانم.  کل چیزی که علاوه بر گشنگی، تشنگی‌ام را رفع می‌کند، بسیار ناچیزتر از آن است که شانس دیدن آسمان ابری سرزمین‌های دیگر را داشته باشم... پس بمانم، و به طریق گذشته‌گان سپری کنم. اما نه؟! این من واقعی نیست. باید که دوباره به اردوگاه کلمات برگردم، خسیس شوم‌ و نامه‌ای از ته دل برای او بنویسم.

  • اسماعیل غنی زاده
  • يكشنبه ۱۳ شهریور ۰۱